Soru & Cevap
Soru: 1- Mali Tatil süresince işverenler yönünden sosyal güvenlik yükümlülükleri devam eder mi?
Cevap: Mali Tatil 01.07.2020-20.07.2020 tarihleri arasında uygulanacaktır. Bu sürelere denk gelen işyeri bildirgesi, işe giriş bildirgesi, Aylık prim ve hizmet belgesi vb. verme yükümlülükleri mali tatilin sona erdiği ilk iş gününden itibaren başlayacaktır. Bu kuralın tek istisnası iş kazası ve meslek hastalıkları bildirimleridir. İş kazası ve meslek hastalıkları mali tatil uygulandığı dönemlerde bile Kanunda yazılı sürelerde bildirimde bulunulmaya devam edilecektir.
Ayrıca Mali tatili takip eden beş güne (20.07.2020-25.07.2020) rastlayan bazı yükümlülükler için de sürenin 27.07.2020 Pazartesi günü mesai saati bitiminde sona erecektir.
Soru:2- İlk defa sigortalı olarak işe başlayan biri, aynı gün içerisinde provizyon kaydı alarak hastanede muayene olabilir mi?
Cevap: 5510 Sayılı Kanun’a göre; sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, sigortalının hastaneye başvurduğu tarihten geriye doğru 1 yıl içinde adına en az 30 gün prim ödeme şartı getirilmiştir. Ancak kişi daha önce bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında ise; bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamından çıktığı andan itibaren 30 gün süre ile bakılmaya devam eder.
Soru:3- İş göremezlik Ödeneği almakta iken iş akdi feshedilen çalışan, kalan günler için geçici iş göremezlik ödeneği almaya devam eder mi?
Cevap: Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğine göre; hizmet akdi sona erse bile, sigortalılık niteliği devam eden kişi 10’uncu güne kadar geçici iş göremezlik ödeneği almaya devam edebilir .
Soru:4- SGK’dan emekli aylığı alıyorum. Emekli aylığım haczedilebilir mi?
Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan aylıklar, sosyal güvenlik kurumun alacakları dışında haczedilemez. Ancak kişi muvafakat verirse haczedilebilir.
Soru:5- Birden fazla işyerinde çalışan kişi adına yatırılan, prime esas kazanç üst sınırını aşan primler iade edilir mi ?
Cevap: Aynı sigortalılık statüsünde çalışmış olmak kaydıyla, sigortalı adına yatırılan ve prime esas kazanç üst sınırını aşan primler iade edilir. Ancak iade tutarı işçi payı ile sınırlıdır. Ayrıca sigortalının yazılı başvurması şarttır.
Soru:6-Resmî tatil gününde 1 saat çalışan personelle 7.5 saat çalışmış gibi ücret mi ödemeliyim?
Cevap: 1 saat bile çalışılsa ulusal bayram ve genel tatil ücreti tahakkuk eder. 7.5 saati aşan çalışma olursa ayrıca haftalık çalışma süresine eklenerek %50 zamlı da ödenmelidir.
Soru:7- İşten çıkış yapan personelin içeride kalan yıllık izin hakkını bodroya yazmayı unuttum. Ödeme çıkarıcam ama nasıl bir yol izlemeliyim? Geçtiğimiz ay e bildirgeler verildi. Ek bildirge versem ceza ile karşılaşır mıyım?
Cevap:Sigorta Primine Esas Kazançbildirmek için ek/iptal bildirgesi vermeniz gerekmekte olup, sigortalıya ait SPEK miktarı değişeceği için asgari ücretin 1/8’i oranında idari para cezasına maruz kalacaksınız.
Soru:8- Bir çalışanımız eylül ayında yıllık izin hak ediyor. Bu kişiyi iki ay ücretsiz izine çıkardık. Yıllık izin hakkı ne olur? Fiili olarak 1 yıl çalışmamış oluyor.
Cevap:İşverenin işçiyi ücretsiz izne çıkarması iş hukuku açısından yeni bir kavram. Bu kavramı da tıpkı kısa çalışma ödeneği gibi değerlendirebiliriz. Bu nedenle işveren tarafından ücretsiz izne çıkartılan süreler kıdem hesabında dolayısıyla yıllık izin hesaplamasına dahil edilmelidir.
Soru:9- Doğum yapmış bir kadın işçimiz var da analık izinlerini kullandıktan sonra kısmı zamanlı çalışmaya geçmek istiyor bu süre zarfında süt izni hakkını da kullanmak istiyor verebilirmiyiz ?
Cevap:Doğumdan sonra işçinin kısmi süreli çalışma talebinden bulunması durumunda, bu sürelerde süt izni kullanılamaz.
Soru:10- İşyerinde çalışan bir işçimizin oturduğu binada kovid hastası çıktığı için bina karatinaya alınmış, işçi bu nedenle işe gelemiyor. İşçinin gelemediği günler için ücreti nasıl tahakkuk ettirilecek?
Cevap:İşçinin 4857 sayılı İş Kanunun25 üncü maddesinde işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması durumunda yarım ücret ödenmesi gerekmektedir. İşçinin karantinada olduğunu gösterir resmi yazıya istinaden bu şekilde ödeme yapabilirsiniz. Ancak resmi bir yazı olmadan işçi işe gelmiyorsa bu sefer devamsızlık nedeniyle o günlere ait ücreti ödemeyebilirsiniz.