İKALE SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI VE İKALE SÖZLEŞMESİ ÖZELİNDE İŞVEREN TARAFINDAN FESİH YASAĞI VE PRİME ESAS KAZANCIN TESPİTİ

ÖZ

İkale, kelime anlamı olarak bir hukuki işlemin ortaya çıkardığı durumu, ikinci bir hukuki işlemle eski durumuna getirtmek, pazarlığı bozmak anlamına gelmektedir. İkale sözleşmesi ise tarafların karşılıklı ve ortak iradeleri ile kurdukları sözleşmeyi yine karşılıklı ve ortak iradeleriyle sona erdirmelerini konu alan bir sözleşmedir. İşçi işveren ilişkisinde güçsüz taraf olarak işçinin görülmesi ikale sözleşmelerinin kurulmasında da etkilidir. Bu bağlamda Yargıtay kararları ile oluşan içtihatlarda, ikale sözleşmesinin kurulması aşamasında iş sözleşmesinin sona erdirilmesi yönünde icabın hangi taraftan geldiği ve makul yarar hususlarının dikkate alındığı görülmektedir. İkale sözleşmesinin kurulma aşamasından sonra işçiye sağlanan menfaatlerin nasıl prime esas kazanca dahil edileceği bir diğer tartışma konusudur. İkale sözleşmesinde işçinin tüm alacakları karşılığında tek bir tutarın yazılması prime esas kazancın tespitinde farklı sorunlara yol açmaktadır. Başka bir husus ise 4857 sayılı İş Kanunu’na Covid-19 salgını kapsamında eklenen ve işveren tarafından fesih yasağı olarak başlıklandırabileceğimiz geçici 10 uncu maddenin uygulanmasıdır.  Bu çerçevede çalışmada ikale sözleşmesinin, genel uygulaması, salgının önlenmesi amacıyla alınan kararlar karşısındaki durumu ve prime esas kazanç yönlerinden değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler: İkale, Bozma Sözleşmesi, Karşılıklı Anlaşma, Prime Esas Kazanç, İşveren Tarafından Fesih Yasağı

ABSTRACT

The mutual rescission, literally, means to restore the situation brought about by a legal transaction with a second legal transaction and to break the bargain. The mutual rescission agreement, on the other hand, is a contract that deals with the mutual and common will of the parties to terminate the contract they have established with their mutual and common will. The appearance of the employee as the weak party in the employee-employer relationship is also effective in the establishment of the mutual rescission agreements. In this context, in the jurisprudence arising from the decisions of the Supreme Court, it is seen from which party the request came to terminate the employment contract and the reasonable benefits issues were taken into consideration during the establishment of the mutual rescission agreement. It is a matter of debate how the benefits provided to the worker after the establishment phase of the mutual rescission agreement will be included in the earning subject to premium. Writing a single amount in return for all receivables of the employee in the cancellation contract causes different problems in determination of the earning subject to premium. Another issue is the implementation of Provisional Article 10, which was added to the Labor Law No.4857 within the scope of the Covid-19 outbreak and can be named as a termination prohibition by the employer. In this context, it is aimed to evaluate the mutual rescission agreement in terms of its general application, its situation against the decisions taken to prevent the epidemic and the earnings subject the premium.

Key words: Mutual Rescission, İnfringement Agreements, Earning Subject To Premium, Termination Prohibition By The Employer