GRUP TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ TÜRKİYE’DEKİ TARİHSEL VE KAVRAMSAL GELİŞİMİ

ÖZ

Toplu pazarlığın düzeyi toplu iş sözleşmelerinin etki alanını belirlemektedir. Tarihsel süreç içerisinde bakıldığında, Türkiye’de 275 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile tanınan işkolu düzeyinde toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi 2822 sayılı Kanun ile yasaklanmıştır. Böylece iki kanun döneminde toplu pazarlığın düzeyinin giderek adem-i merkezi bir yapıya dönüştürüldüğü fark edilmektedir. Diğer taraftan, 2822 sayılı Kanun metni içerisinde grup toplu iş sözleşmesi adında bir tanımlama yapılmasa da, zaman içerisinde öğretinin ve yargının geliştirdiği görüş ve yorumlarla, aynı işkolunda bulunan farklı işverenlere ait işyerlerinin grup toplu iş sözleşmesi imzalama yetkisi olduğunun altı çizilmiştir. Söz konusu görüşler çerçevesinde ise, uygulamada grup toplu iş sözleşmelerinin imzalandığı görülmektedir. Bu kapsamda, grup toplu iş sözleşmelerine uygulamada yer verilmesine rağmen 275 sayılı ve 2822 sayılı Kanun metinlerinde kavramsal boyutta tanımlanmaması esasen büyük bir eksiklik oluşturmaktaydı. Bu eksikliğin giderilmesi adına 2013 yılında yürürlüğe giren 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile yasa metninde, grup toplu iş sözleşmelerine kavramsal olarak ilk kez yer verilmiştir. Bu düzenlemeye rağmen, grup toplu iş sözleşmelerinin istenen istatistiki rakamlara ulaşmadığını görmekteyiz.   

Anahtar Kelimeler: Grup Toplu Pazarlığı, Grup Toplu İş Sözleşmesi, Tarihsel Gelişimi.

JEL Sınıflandırma Kodları: J52, K31

ABSTRACT

The level of labor negotiations defines the purview of collective labor agreements. Considering in historical process, authority of collective labor agreement on accepted work force level, came in force with Law no 275, has been prohibited by Law no 2822. Thus, the level of collective bargaining has transformed towards decentralization in this term. On the other hand, although there has been no definition named collective group labor negotiation in Law no 2822, it has been stated that workplaces owned by different employers under same work force level has the authority to sign collective group labor negotiation. In this context, despite collective group labor negotiation is in practice, it is a lack that this term has not been defined in notional extent under Laws no 275 and 2822. In order to overcome the deficiencies, collective group labor negotiation has been used in Law on Trade Unions and Collective Bargaining Agreements, Law no 6356 in effect in 2013. Despite of this regulation, it can be clearly seen that collective group labor negotiation hasn’t reached to the desirable statistical figures.    

Keywords: Collective Group Bargaining, Collective Group Labor Negotiation, Historical Process.

JEL Classification Codes: J52, K31